PERANAN AKHBAR DAN MAJALAH DALAM MEMPERJUANGKAN IDEA-IDEA SEMANGAT KEBANGSAAN

PENGENALAN

Kajian kami adalah berkaitan dengan peranan akhbar dan majalah dalam memperjuangkan idea-idea semangat kebangsaan. Dalam kajian ini kami memfokuskan tentang akhbar dan majalah yang terlibat. Antara akhbar dan majalah yang kami kaji ialah Warta Malaya, Lembaga Malaya, Majlis, Utusan Melayu, Warta Negara, Majalah Guru, Pengasuh dan Bulan Melayu. Selain itu, kami juga memfokuskan peranan akhbar dan majalah yang terlibat. Antara peranan akhbar dan majalah  dalam memperjuangkan semangat kebangsaan ialah mengkritik dasar British yang tidak menguntungkan orang Melayu dengan menyeru orang Melayu bersatu dan menghapuskan semangat kenegerian. Selain itu, menuntut kedudukan yang lebih baik dalam bidang pentadbiran, ekonomi dan pendidikan.
·      Akhbar dan isu yang dibangkitkan
Pada tahun 1930-an akhbar Melayu mula menyuarakan isu sosial, kedudukan ekonomi dan politik orang Melayu. Akhbar ini  berjaya menyemai semangat kebangsaan di kalangan masyarakat Melayu dengan melaui seruan-seruan akhbar orang Melayu menubuhkan persatuan untuk merintis pergerakan lebih tersusun. Antara peranan akhbar dalam membangkitkan semangat kebangsaan ialah mengkritik dasar British yang tidak menguntungkan orang Melayu dengan menyeru orang Melayu bersatu dan menghapuskan semangat kenegerian. Selain itu, menuntut kedudukan yang lebih baik dalam bidang pentadbiran, ekonomi dan pendidikan. Tokoh yang terlibat adalah Zainal Abidin bin Ahmad (Za’ba).
Kebanyakan akhbar  yang dihasilkan pada ketika itu adalah untuk menyedarkan dan seterusnya memajukan bangsa Melayu. Isu-isu yang dibangkitkan dalam akhbar  juga adalah dari segi sosial, pendidikan, ekonomi dan politik. Dari segi sosial, hal-hal yang dibangkitkan adalah memajukan pendidikan tinggi orang Melayu, menggalakkan pendidikan untuk anak perempuan dan menyeru orang Melayu supaya meninggalkan sifat negatif seperti memilih kerja dan tidak mahu berusaha. Dari segi ekonomi pula, isu-isu yang dibangkitkan ialah menggalakkan penubuhan syarikat kerjasama, mengurangkan kemasukan pedagang luar yang boleh mengancam ekonomi tempatan dan menggalakkan orang Melayu terlibat dalam aktiviti ekonomi. Dari segi politik pula, isunya ialah mengkritik British kerana mengurangkan kuasa raja-raja Melayu, mengkritik para pembesar dan raja-raja Melayu kerana tidak melaksanakan kemajuan kepada masyarakat Melayu dan menolak dasar pilih kasih British dalam pentadbiran kerajaan.
 


·       Majalah dan isu yang dibangkitkan
Majalah juga memainkan peranan yang penting dalam membangkitkan semangat nasionalisme penduduk Tanah Melayu. Majalah ini telah membangkitkan isu-isu seperti soal pentafsiran Islam yang progresif bagi kemajuan ummah, galakan pendidikan dalam kalangan orang Melayu, memperluaskan ilmu dalam segala bidang, pentafsiran terhadap persoalan orang islam dan juga menggesa orang Melayu menjauhkan diri daripada sifat buruk. Antara majalah yang berpengaruh ialah Pengasuh, Majalah Guru dan Bulan Melayu. Pada tahun 1924, majalah Guru telah diterbitkan dan pengarangnya terdiri daripada Muhamad Dato’ Muda Linggi. Isu-isu yang dibangkitkan oleh majalah Guru ialah memberi pendidikan yang secukupnya kepada anak-anak Melayu, menyeru perpaduan dalam kalangan orang Melayu dan meniupkan semangat cinta akan Negara dan menentang penjajahan. 

 Pada tahun 1930 pula, majalah Bulan Melayu telah diterbitkan oleh Zainon Sulaiman. Pelbagai isu telah dibincangkan dalam majalah ini dan kebanyakan isu tersebut adalah berkenaan dengan wanita. Antara isu-isu tersebut ialah menggalakkan perpaduan dalam kalangan guru, perempuan Melayu Johor dan juga menggalakkan wanita mendapat pendidikan untuk kemajuan diri. Pada tahun 1918, majalah Pengasuh telah dikarang olah Dato’ Nik Mohamad. Bermacam-macam isu yang telah dibincangkan dalam majalah ini dan kebanyakan isu dibangkitkan adalah membincangkan soal pentafsiran Islam yang progresif bagi kemajuan ummah, menggalakkan pendidikan di kalangan orang Melayu dan memperluas ilmu dalam semua bidang.

 

·       Tokoh akhbar 

Zainal Abidin Ahmad  dilahirkan pada 16 September 1895. Beliau dikenali sebagai Zaaba. Beliau  merupakan seorang sasterawan dan pemikir Melayu. . Berdasarkan pencapaiannya dalam bidang kesusasteraan. Beliau merupakan seorang cendekiawan Melayu yang dihormati dan selama hampir 40 tahun, aktif dalam kegiatan penulisan termasuk penterjemahan. Aktiviti beliau juga tertumpu kepada penerbitan buku sekolah dan bacaan umum di Biro Penterjemahan, Maktab Perguruan Sultan Idris. Zaaba menerima pendidikan awalnya di sebuah sekolah Melayu di Linggi. Beliau menyambung pembelajarannya di Institusi St. Paul Seremban dan merupakan orang Melayu pertama menduduki peperiksaan Senior Cambridge dan lulus peperiksaan pada 1915.

 Kebanyakan hasil penulisannya muncul dalam akhbar-akhbar tempatan dan majalah-majalah seperti Utusan Melayu, Lembaga Melayu, Pangasuh, dan Pakar Majalah. Beliau telah menerbitkan beberapa siri monograf dalam  bahasa Melayu, termasuk Bahasa Pelita, dan Ilmu Mengarang

                           Zainal Abidin bin Ahmad (Za’ba)

·       Tokoh Majalah Guru

Muhamad Dato’ Muda Linggi dilahirkan di Negeri Sembilan. Beliau menamatkan pengajian di Maktab Melayu Melaka pada tahun 1905. Setelah itu mengajar di Sekolah Kuala Pilah, Johol dan Tampin dan kemudian berkhidmat di Pejabat Pelajaran Negeri Sembilan. Beliau bersara pada tahun 1933 sebagai Guru Besar Sekolah Temiang Negeri Sembilan. Juga adalah salah seorang pengasas Majalah Guru. Antara karya-karya beliau untuk Sekolah Melayu adalah Chanai Bacaan, Teman Masa Lapang, Pantang Larang Orang Melayu, Tawarikh Surat Khabar, dan Asal Tarikh. Beliau meninggal dunia pada 7 Jun 1950 di Linggi, Negeri Sembilan ketika berumur 69 tahun.

                             Muhamad Dato’ Muda Linggi

·       Tokoh Majalah Bulan Melayu

 Zainon dilahirkan di Nyalas, Melaka. Zainon  merupakan anak ke-6 dari lapan adik beradik. Ayahnya, Munshi Sulaiman berasal dari Tanjung Pinang, Riau. Zainon bertuah kerana Munshi Sulaiman mempunyai kesedaran yang tinggi terhadap pendidikan di kalangan anak-anaknya, tidak kira lelaki mahupun perempuan. Malah, ayahnya melanggar tradisi masyarakat Melayu ketika itu yang melarang anak perempuan dari belajar, selain daripada belajar mengaji Al-Quran. Munshi Sulaiman merupakan seorang guru agama Islam dan Bahasa Melayu. Guru bahasa pada masa itu digelar 'munshi'. Daripada beliaulah, Zainon  mendapat pendidikan tidak formal. Di antara tahun 1929-1941, Ibu Zain menghasilkan majalah untuk wanita, bergelar "Bulan Melayu". Dengan daya juang yang tinggi, beliau merupakan salah seorang perintis UMNOdan Ketua Kaum Ibu, UMNO. 

                                       Zainon Sulaiman

·       Pengajaran yang terdapat dalam akhbar dan majalah

Pengajaran yang boleh kita ambil dalam cerita di atas ialah kita perlu membangkitkan kesedaran melaui karya kesusasteraan dan mewujudkan laman sosial berkaitan semangat kebangsaan. Selain itu, kita haruslah mengadakan sayembara puisi atau petandingan bertemakan semangat cinta akan negara. Mengadakan kempen semangat kebagsaan melalui media.

Sesebuah negara atau bangsa perlu ada akhbar dan majalah yang tersendiri bagi mengetahui tenyang kemajuan dari segi ekonomi, sosial/pendidikan dan politik. Ilmu penting untuk mengangkat martabat sesuatu bangsa dan perlu mempunyai ilmu yang secukupnya agar minda mereka tidak mudah terpengaruh dengan dakyah asing.

·       Contoh-contoh akhbar dan majalah 

                                    Warta Malaya

                                         Akhbar Majlis

                                        Utusan Melayu

                                        Majalah Pengasuh

                                     Majalah Bulan Melayu

                                         Majalah Guru

KESIMPULAN

Kesimpulannya, peranan akhbar dan majalah dalam menggerakkan kesedaran orang Melayu amat jelas. Isu-isu berkaitann sosial, ekonomi dan politik yang disiarkan menyebabkan pembaca mendapat  idea baru dan pendedahan tetang gerakan nasionalisme di luar dan di dalam negara. Mereka dapat membandingkan dan menilai kesan penjajahan terhadap kemajuan ekonomi, pendidikan dan politik. 

Apa yang kami dapat simpulkan ialah penting untuk memahami dan mengetahui tentang kewujudan akhbar dan majalah di tanah air suatu ketika dahulu. Selain itu, kemunculan akhbar dan majalah dapat membuktikan bahawa setiap negeri ini mempunyai penceritaan yang tersendiri. Dengan pemahaman ini, maka dapatlah generasi kemudiannya mengetahui dan memahami idea-idea dalam memperjuangkan semangat kebangsaan.  

Sumbangsaranan daripada kami ialah masyarakat dapat mengetahui peranan akhbar dan majalah dalam membangkitkan semangat kebangsaan. Selain itu, orang ramai dapat mengetahui akhbar dan majalah yang terlibat dalam membangkitkan semangat kebangsaan.